Mất Ngủ Ở Tuổi Dậy Thì - Hiểu Đúng Nguyên Nhân Để Khắc Phục Hiệu Quả
Mất ngủ ở tuổi dậy thì là tình trạng ngày càng phổ biến hiện nay
1. Mất ngủ ở tuổi dậy thì là gì?
Trẻ ở tuổi dậy thì cần ngủ đủ 8 - 10 tiếng mỗi đêm để đảm bảo sự phát triển trong giai đoạn này. Trong khi các bạn cùng trang lứa có thể ngủ ngon thì một số trẻ lại rơi vào tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì.
Mất ngủ ở tuổi dậy thì là tình trạng khó ngủ, ngủ không ngon giấc xảy ra ít nhất 4 lần/tuần, trong một tháng hoặc lâu hơn ở các bé trong tuổi dậy thì từ 10-14 tuổi.
Đây là tình trạng liên quan đến sự trì hoãn của đồng hồ sinh học và các vấn đề về giấc ngủ khác trong độ tuổi này.
Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể là yếu tố ảnh hưởng đến thời gian cảm thấy buồn ngủ, nó có thể quyết định thời gian đi ngủ và thời gian thức dậy của chúng ta. Đồng hồ sinh học của mỗi người đều không giống nhau.
Đối với trẻ, trước khi dậy thì trẻ thường buồn ngủ vào khoảng 8 -9 giờ tối, sau khi dậy thì trẻ có xu hướng buồn ngủ muộn hơn, thường vào khoảng 10-11 giờ, thậm chí còn muộn hơn.
2. Dấu hiệu mất ngủ ở tuổi dậy thì mà cha mẹ cần lưu ý
Triệu chứng mất ngủ ở tuổi dậy thì có thể dễ dàng nhận thấy thông qua các biểu hiện cụ thể sau:
Đêm trằn trọc, khó ngủ hoặc không có cảm giác buồn ngủ
Ngủ không ngon, không sâu giấc, dễ bị tỉnh giấc và khó ngủ lại
Thời gian ngủ ngắn, tỉnh sớm vào ban đêm và sáng sớm
Mỗi sáng thức dậy đều mệt mỏi, uể oải, lờ đờ
Ban ngày buồn ngủ, khó tập trung
Các dấu hiệu mất ngủ ở tuổi dậy thì khá dễ để nhận biết
Dựa vào triệu chứng và thời gian mất ngủ mà chứng mất ngủ ở tuổi dậy thì được chia làm 2 nhóm chính, đó là:
Mất ngủ cấp tính ở tuổi dậy thì: Tình trạng này diễn ra trong thời gian ngắn, thường dễ điều trị và khả năng tái phát thấp, đôi khi sẽ tự khỏi mà không cần điều trị. Mất ngủ cấp tính chủ yếu là do tác động nhất thời tới tâm lý của trẻ.
Mất ngủ mạn tính ở tuổi dậy thì: Tình trạng mất ngủ xuất hiện ít nhất 3 đêm/tuần và kéo dài hàng tháng được coi là mất ngủ mạn tính. Đây là căn bệnh khó điều trị và ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe, tinh thần của trẻ.
3. Nguyên nhân mất ngủ ở tuổi dậy thì là gì?
Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng mất ngủ ở thanh thiếu niên trong giai đoạn dậy thì là do não sản xuất hormone melatonin gây buồn ngủ muộn hơn vào ban đêm so với người lớn và trẻ nhỏ.
Các yếu tố tác động gây mất ngủ ở tuổi dậy thì bao gồm:
Sự thay đổi hormone: Bởi vì giai đoạn dậy thì là thời điểm các hormone trong cơ thể xảy ra nhiều biến động. Sự thay đổi này khiến trẻ khó ngủ hơn, đặc biệt hormone gây căng thẳng cortisol tiết ra không đồng đều khiến trẻ dễ bị mất ngủ về ban đêm.
Áp lực từ học hành và thi cử: Ngày nay áp lực từ học tập của trẻ thực sự rất lớn. Sự kỳ vọng của cha mẹ, thầy cô, các áp lực về điểm số, thách tích vô tình gây ra gánh nặng cho trẻ. Khi hệ thần kinh phải chịu áp lực lớn sẽ dẫn tới tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì.
Lạm dụng các thiết bị điện tử: Ngày nay trẻ em, đặc biệt trong lứa tuổi dậy thì chủ yếu giải trí thông qua các thiết bị điện tử, nhất là vào khoảng thời gian trước khi ngủ. Sóng từ các thiết bị này có thể tác động đến não bộ, cùng với đó sự hào hứng, phấn khích khi chơi game khiến trẻ khó dừng lại. Điều này sẽ hình thành thói quen thức khuya và dẫn tới mất ngủ ở tuổi dậy thì.
Thói quen thức khuya học bài: Áp lực học tập khiến trẻ phải thức khuya để làm bài tập và phải học nhiều kiến thức hơn. Thậm chí nhiều trẻ còn biết dùng cà phê để duy trì sự tỉnh táo. Điều này sẽ làm xáo trộn nhịp đồng hồ sinh học tự nhiên của cơ thể.
Thói quen ăn uống: Thói quen ăn quá nhiều vào buổi tối hoặc ăn khuya dù không tốt nhưng vẫn rất ít trẻ thoát khỏi những “cám dỗ” này. Tuy nhiên nạp quá nhiều thức ăn trước khi ngủ sẽ khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ không.
Không gian ngủ kém chất lượng: Khi phòng ngủ quá chật, quá ổn, ảnh sáng mạnh hoặc quá nóng cũng dễ khiến trẻ bị khó ngủ.
Mất ngủ ở tuổi dậy thì là mắc bệnh gì? Ngoài những nguyên nhân trên, mất ngủ ở tuổi dậy thì còn xuất phát từ một số bệnh lý như trầm cảm, thiếu máu não, suy nhược thần kinh, viêm đường hô hấp…
Mất ngủ do lạm dụng các thiết bị điện tử là nguyên nhân phổ biến nhất hiện nay
4. Hậu quả khi mất ngủ ở tuổi dậy thì kéo dài
Mất ngủ dù ở độ tuổi nào cũng gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Đối với trẻ vị thành niên, mất ngủ sẽ tác động tới quá trình phát triển của trẻ, cụ thể như sau:
Gia tăng tình trạng xuất hiện mụn trứng cá.
Ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao
Chậm phát triển vòng 1 ở các bé gái
Tăng nguy cơ bị lão hóa sớm, già trước tuổi.
Mất cân bằng hormone trong cơ thể, dẫn đến nhiều hệ lụy như rối loạn kinh nguyệt, khó kiểm soát cân nặng…
Dễ mất tập trung, hay quên khiến kết quả học tập bị giảm sút.
Sức đề kháng bị suy yếu, sức khỏe bị suy giảm cả về thể chất và tinh thần.
Chính vì những hậu quả mà mất ngủ tuổi ở tuổi dậy thì mang lại, cần phải có những biện pháp giải quyết tình trạng này càng sớm, càng tốt.
Mất ngủ khiến trẻ uể oải, khó tập trung học tập
5. Điều trị mất ngủ ở tuổi dậy thì
Mất ngủ ở tuổi dậy thì đang ngày càng phổ biến khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Để khắc phục sớm tình trạng này, người bệnh cần tham khảo một số biện pháp điều trị dưới đây:
5.1. Dùng thuốc tây y điều trị mất ngủ ở tuổi dậy thì
Không phải trường hợp mất ngủ nào cũng nên sử dụng thuốc an thần, mất ngủ. Bởi vì các tác dụng phụ của thuốc ngủ có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung của trẻ. Vì vậy việc sử dụng thuốc chữa mất ngủ cho trẻ cần phải có sự cho phép và hướng dẫn chi tiết của bác sĩ.
Một số nhóm thuốc ngủ có thể được chỉ định bao gồm: Diphenhydramine, kháng histamin, phenobarbital, một số loại vitamin và khoáng chất bổ sung… Sử dụng các thuốc này sẽ giúp trẻ đi vào giấc ngủ nhanh chóng nhưng nếu lạm dụng trong thời gian dài sẽ khiến tình trạng mất ngủ càng nghiêm trọng hơn.
Thuốc an thần, trị mất ngủ có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách
5.2. Cách chữa mất ngủ ở tuổi dậy thì tại nhà bằng thảo dược dân gian
Bên cạnh các loại thuốc chữa bệnh mất ngủ, bạn hoàn toàn có thể tận dụng những cây thuốc quanh nhà để cải thiện tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì.
Một số thảo dược có sẵn trong vườn nhà có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, kích thích cơn buồn ngủ kéo đến nhanh chóng, điển hình như tâm sen, đinh lăng, lạc tiên, vông nem…
Sử dụng các bài thuốc dân gian chữa mất ngủ là phương pháp an toàn, ít gây ra tác dụng phụ, tuy nhiên cần sử dụng kiên trì mới cho hiệu quả rõ rệt.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo các bài thuốc đông y chữa mất ngủ với sự kết hợp của nhiều vị thuốc giúp điều trị tận gốc căn nguyên gây mất ngủ theo quan niệm đông y.
5.3. Trị mất ngủ ở tuổi dậy thì bằng liệu pháp tâm lý đơn giản
Một số liệu pháp tâm lý đơn giản giúp các bạn tuổi dậy thì thư giãn, giải tỏa căng thẳng, giảm stress, lo âu gây khó ngủ bao gồm:
Đọc một vài cuốn sách hoặc nghe bản nhạc mà bạn yêu thích
Tập thể dục, đạp xe hoặc đi dạo ngoài công viên, đi bơi…
Xem một bộ phim yêu thích. Tuy nhiên cần tránh xem phim quá gần giờ đi ngủ.
Phụ giúp cha mẹ làm những công việc nhẹ nhàng trong nhà hay làm việc mà mình thích
Nếu thỉnh thoảng bị mất ngủ thì bạn cũng không nên quá lo lắng, bởi vì điều này chỉ làm cho tình trạng mất ngủ càng trở nên căng thẳng. Hãy ra khỏi giường nếu bạn đã nằm khoảng 15 phút mà vẫn chưa ngủ được.
Tìm đến sự trợ giúp của người thân, bác sĩ tâm lý khi cần thiết. Hãy chủ động chia sẻ tình trạng mất ngủ của bản thân với người khác để tìm ra cách giải quyết hiệu quả hơn.
Khi cần thiết, cha mẹ nên nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ tâm lý
5.4. Cải thiện mất ngủ ở tuổi dậy thì bằng thói quen ngủ khoa học
Điều chỉnh thói quen ngủ là một biện pháp hữu ích giúp thiết lập lại hệ thống đồng hồ sinh học bên trong cơ thể, từ đó cải thiện dần tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì.
Tạo thói quen và cố gắng duy trì đi ngủ và thức dậy đúng giờ, tốt nhất là vào một khung giờ cố định trong ngày.
Hạn chế dùng chất kích thích vào buổi tối và chiều tối.
Không ngủ quá nhiều vào ban ngày, giấc ngủ trưa chỉ nên kéo dài từ 15 - 30 phút.
Tránh nghe nhạc quá to và hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trước giờ đi ngủ.
Tắt bớt các thiết bị chiếu sáng, đảm bảo phòng ngủ có ánh sáng vừa đủ, giúp bạn dễ chìm vào giấc ngủ.
Không ăn quá no và quá gần thời gian ngủ, không nên uống nhiều nước vào buổi tối và nên đi vệ sinh trước khi lên giường.
Ngoài thói quen ngủ khoa học, các vị phụ huynh có thể kết hợp thêm các món ăn dễ ngủ, giúp cho tình trạng mất ngủ của con nhanh chóng được cải thiện hơn.
Trên đây là các thông tin cơ bản về tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích.
Đồng thời, bạn cũng nên sử dụng thêm cho con các sản phẩm hỗ trợ điều trị mất ngủ do nhiều nguyên nhân với nguồn gốc thảo dược, an toàn và lành tính. Một số sản phẩm bạn có thể tham khảo bao gồm:
* BỔ HUYẾT ÍCH NÃO BDF - Thuốc Bổ Não
* HOẠT HUYẾT DƯỠNG NÃO BDF - Thuốc Bổ Não
* KINGLOBA - Thuốc Bổ Não
* BILI SHARK - Dầu Gan Cá Mập
Bidiphar: Chăm sóc sức khoẻ - Chia sẻ niềm vui
Website TMDT: www.bidipharshop.com
Shopee: https://shopee.vn/bidiphar
Email: bidipharshop@bidiphar.com
Hotline: 1800.888.677
